እሁድ
የካቲት 12
1. ሌላ ህግ
ሀ. ከእኛ ጋር የሚቃረን እና በመስቀል ላይ የተቸነከረውን ህግ መጽሐፍ ቅዱስ እንዴት ይገልጸዋል? ቆላስይስ 2:14፤ ኤፌሶን 2፡15 የአሥሩ ትእዛዛት መሠረታዊ ሥርዓቶች በኤደን ፍጹምነት ውስጥ ስለነበሩ ይህ መግለጫ እነዚያን ሕጎችንም የሚያመለክት እንዳልሆነ እንዴት እናውቃለን? ዘፍጥረት 1፡31
ለ. በዚህ የሥርዓት ሕግ ውስጥ የተካተቱት አንዳንድ ልዩ ነገሮች ምንድን ናቸው? ቆላስይስ 2:16፣ 21 እነዚህ ሰንበትና ሌሎች ሕጎች በፍጥረት ላይ ከተሰጠው የመጀመሪያ የሥነ ምግባር ሕግ ጋር የተያያዙ ናቸው ወይስ ከተሰጡ በኋላ ወደፊት ለሚመጣው ክስተት ጥላ ናቸው? ቆላስይስ 2፡17
እግዚአብሔር ሰባተኛዉን ቀን በኤደን ገነት በመባረክ ለፍጥረት ሥራዉ መታሰቢያ አድርጎ አቆመዉ። ሰነበት የመላዉ የሰዉ ዘር አባትና ተወካይ ለሆነዉ ለአዳም ተሰጠ። ሰንበትን ማክበር በምድር ላይ የሚኖሩ ፍጥረታት ሁሉ እግዚአብሔር እዉነተኛና ኃያል ፈጣሪያቸዉ መሆኑን የሚያሳዩበትና ሁሉም የእጆቹ ሥራ ዉጤት መሆናቸዉን በመመስከር ለእግዚአብሔር ምስጋናቸዉን የሚያቀርቡበት ነዉ። በመሆኑም ሰንበት በመታሰቢያነት ለመላዉ የሰዉ ዘር ተሰጠ። ከዚህ ዉጭ እንደ ጥላ የቀረበበት ወይም ለተወሰኑ ሕዝቦች ብቻ የተሰጠበት ሁናቴ የለም።”—አበዉና ነቢያት፣ ገጽ. 39.(1)
ሰኞ
የካቲት 13
2. የመተዳደሪያ ህግ
ሀ. እነዚህ የኋለኛው ክስተት ጥላ የነበሩት ነገሮች በእርግጥ እንደ ህግ ተጠርተዋል - እና ከሆነስ ምን አይነት ህግ ነው? ዕብራውያን 10፡1
የእግዚአብሔር ልዩ ሀብቱ ብሎ የሚጠራቸው፣ የእግዚአብሔር ሕዝብ፣ ሁለት ዓይነት የሕግ ሥርዓት ተሰጥቷቸዋል። ሥነ ምግባራዊ እና ሥነ ሥርዓታዊ። አንደኛዉ ዓለምን የፈጠረውን ሕያው እግዚአብሔርን ለማሰብ ወደ ፍጥረት እየጠቆመ፣ የይገባኛል ጥያቄው በሁሉም ወቅቶች በሰዎች ላይ የሚፈጸም፣ እና ለዘላለም እና ለዘላለም የሚኖረው ሲሆን ሌላው፣ የሰው ልጅ የሥነ ምግባር ህግን በመተላለፉ ምክንያት የተሰጠው መታዘዝ፣ መስዋዕቶችን እና መባዎችን ያካተተ መታዘዝ የወደፊቱን ቤዛነት የሚያመላክተዉ ነዉ። እያንዳንዳቸው ግልጽና አንዳቸዉ ከአንዳቸዉ የተለዩ ናቸው።”—The SDA Bible Commentary [E. G. White Comments], vol. 6, p. 1094.
ለ. ሊመጣ ያለውን የእግዚአብሔር በግ መሥዋዕትን ለማስረዳት (እንደ ጥላ) የእንስሳት መሥዋዕት ለጥንቶቹ ዕብራውያን ተሰጥቷል፣ ከዚህ ምን ነጥብ እንረዳለን? ዕብራውያን 10:2–4፣ 6
ክርስቶስ ራሱ የአይሁድ የአምልኮ ሥርዓት ጀማሪ ነበር፣ ለዚያም በአይነትና በምልክት መንፈሳዊና ሰማያዊ ነገሮች ጥላ ነበሩ። ብዙዎች የእነዚህን መስዋዕቶች እውነተኛ ጠቀሜታ ረስተዋል፤ በክርስቶስ ብቻ የኃጢአት ስርየት እንዳለ ታላቁ እውነት ጠፋባቸው። የመሥዋዕቱ መብዛት፣ የኮርማዎችና የፍየሎች ደም ኃጢአትን ሊያስወግድ አልቻለም።”—Ibid., vol. 7, p. 933.
ሐ. ከኃጢአት ጥፋተኝነት ለማንጻት ኃይል ያለው ምንድን ነው? 1ኛ ዮሐንስ 1፡7
በእያንዳንዱ መስዋዕት ውስጥ ትምህርት ተካቷል፣ በእያንዳንዱ ሥነ ሥርዓት ዉስጥም አጽንኦት ተሰጥቶታል።. . . ይህም የኃጢአት ስርየት የሚያስገኘዉ የክርስቶስ ደም ብቻ መሆኑ ነው።”—Ibid.
የየሱስ ክርስቶስ ለሰው ቤዛነት መሞቱ መጋረጃውን ያነሳል እና የብርሃን ጎርፍን ከመቶ አመታት በፊት በነበረዉ በአጠቃላይ የአይሁድ የሃይማኖት ተቋም ላይ ያንጸባርቃል። ያለ ክርስቶስ ሞት ይህ ሁሉ ሥርዓት ከንቱ ነበር። አይሁዶች ክርስቶስን ይቃወማሉ፣ ስለዚህም ሁሉም የሃይማኖታቸው ስርዓታቸው ለእነርሱ ግልጽ ያልሆነ፣ የማይገለጽና እርግጠኛ ያልሆነ ነው። ጥላ ያልነበረውን ነገር ግን እንደ አምላክ ዙፋን የጸና እውነት የሆነውን አስርቱ ትእዛዛት ህግ እንደማድረግ ባለቤቱን ወይም ዋናዉን ላገኙት ጥላ ለነበሩት ሥነ ሥርዓቶች ትልቅ ቦታ ይሰጣሉ።”—Ibid., vol. 6, p. 1097.
ማክሰኞ
የካቲት 14
3. የክብረ በዓል ስርዓት
ሀ. በዚህ መንገድ የእንስሳትን መሥዋዕት ካቀረቡት መካከል ማን ነበር? ዘፍጥረት 3:21፣ 24፤ 4:2–4፤ ዕብራውያን 11፡4
የሰዉ ልጅ የኃጢአት መስዋዕት እንዲያቀርብ በእግዚአብሔር የተሰጠዉ ድንጋጌ ሰበአዊዉ ፍጡር መተላለፉን ሁል ጊዜ በማስታወስና በደለኝነቱን በማመን ቃል ለተገባዉ አዳኝ በታማኝነት የኃጢአት ኑዛዜ እንዲያቀርቡ ታስቦ ነዉ። ሰዎች መስዋዕት እንዲያቀርቡ የተጠየቁበት ምክንያት ኃጢአት ሞትን ለማስከተሉ አጽንኦት ለመስጠት ነበር። አዳም የመጀመሪያዉን መስዋዕት ሲያቀርብ ያ ሥርዓት ለእርሱ በእጅጉ አስጨናቂና ስቃይ የበዛበት ነበር። እግዚአብሔር ብቻ ሊሰጥ የሚችለዉን ሕይወት ለማጥፋት እጁን መሰንዘር የነበረበት አዳም ሞትን ሲመለከት የመጀመሪያዉ ነበር። እርሱ ለእግዚአብሔር ታማኝ ቢሆን ኖሮ በሰዉም ሆነ በእንስሳት ሞት ባልደረሰ እንደነበረ አወቀ። ጥፋት ያልነበረበትን እንስሳ ሲያርድ፤ የእርሱ ኃጢአት እንከን የሌለበትን የእግዚአብሔርን ልጅ ደም የግድ ማፍሰስ እንዳለበት ሲያስብ ሰዉነቱ ራደ። የእግዚአብሔርን የከበረ ልጅ ሞት የጠየቀ ትዕይንት የመተላለፉን ግዝፈት ይበልጥ ግልጽ አድርጎ አሳየዉ። ከዚያም በደለኛዉን ለማዳን ሲል እንዲህ ያለዉን መቀጮ ለመክፈል ፈቃደኛ በሆነዉ ዘላለማዊ ቸር አምላክ ማንነት በእጅጉ ተደነቀ። በድቅድቅና አስፈሪዉ የወደፊት ሁናቴ ላይ የተስፋ ኮከብ ፈነጠቀለት። በኃዘን የቀረዘዘ ማንነቱም መረጋጋት አገኘ።”—አበዉና ነቢያት፣ ገጽ. 66(1)
ለ. ሰዎች በሲና ተራራ ላይ የተሰጠውን የመዳን እቅድ ስላልተረዱ በኋላ ምን ዓይነት ሥርዓት ተፈጠረ? ዘጸአት 25፡8
ሐ. ደም ማፍሰስ ለምን አስፈለገ? ዕብራውያን 9፡22 የመሥዋዕቱ በግ ምልክት ምን ነበር? 1ኛ ቆሮንቶስ 5:7፤ 1ኛ ጴጥሮስ 1:19፤ የዮሐንስ ወንጌል 1፡29
ሰሚዎቹን በሥነ ሥርዓት ሕግ ዓይነቶች እና ጥላዎች ለክርስቶስ - ወደ ስቅለቱ፣ ወደ ክህነቱ እና ወደ መቅደሱ አገልግሎቱ- ጥላውን ወደ ኋላ ወደ አይሁድ ዘመን የጣለውን ታላቁን ነገር አወረደ። እሱ፣ እንደ መሲህ፣ የሁሉም መስዋዕቶች ምሳሌ ነው። ሐዋርያው እንደ ትንቢቶቹና አይሁዳውያን እንደሚጠብቁት ሁሉ መሲሑ የአብርሃምና የዳዊት ዘር እንደሚሆን አሳይቷል። ከዚያም በንጉሣዊ መዝሙረኛው በኩል ከታላቁ አባት ከአብርሃም ዘር ተገኘ። በቅዱሳን ነቢያት እንደተመሰከረለት የተስፋው መሲህ ባሕርይና ሥራ ምን እንደሚሆን ከቅዱሳት መጻሕፍት አረጋግጧል፣ እንዲሁም በምድር ላይ ያለውን አቀባበል አረጋግጧል። ከዚያም እነዚህ ትንቢቶች በየሱስ ሕይወት፣ አገልግሎት እና ሞት ፍጻሜያቸውን እንዳገኙ አሳይቷል፣ ስለዚህም እርሱ በእርግጥ የዓለም ቤዛ እንደሆነ አሳይቷል።”—Sketches From the Life of Paul, pp. 103, 104.
ረቡዕ
የካቲት 15
4. ለምን ጠፋ (ቀረ)?
ሀ. ሥርዓቱ ያለማቋረጥ በቤተ መቅደሱ ውስጥ እስካለ ድረስ፣ እስራኤላውያን የመዳን ተስፋቸውን በምን አመኑ? ኢሳይያስ 1:10-15
የእግዚአብሔር ልጅ ሁሉንም አሠራሮች የሚሸፍን የታላቁ የቤዛነት እቅድ ማእከል ነው። እርሱም ዓለም ከተፈጠረ ጀምሮ የታረደው በግ ነው። በሁሉም የሰው ልጆች የፈተና ዘመን ውስጥ የወደቁትን የአዳም ወንዶችና ሴቶች ልጆች ቤዛ ነው። ... ክርስቶስ ጥላውን ወደ ቀደመው ዘመን የሚጥል ንጥረ ነገር ወይም አካል ነው። ክርስቶስ ሲሞት ጥላው ቀረ። በክርስቶስ ሞት ዓይነተኛ ሥርዓት ተወግዷል፣ ነገር ግን በመጣሱ የመዳንን ዕቅድ አስፈላጊ ያደረገው የእግዚአብሔር ሕግ ከፍ ከፍ ያለና የተከበረ ሆነ። ወንጌል ለአዳም፣ ለኖህ፣ ለአብርሃም እና ለሙሴ ታላቅ ደስታ የምስራች ነበር፤ የሚመጣውን አዳኝ አስቀድሞ አሳይቷቸዋልና።”—The Signs of the Times, February 20, 1893.
“የሩሳሌም የአይሁዶች ዋና ከተማ ሲሆን ታላቁ ግለኝነት ወይም ለብቻ መሆንና አክራርነት መሠረት ነበር፡፡ የአይሁድ ክርስትያኖች ቤተ መቅደሱን በየዕለት ኑሯቸዉ ስለሚያዩት በተፈጥሮ አዕምሯቸዉ አይሁድ እንደ ሕዝብ ወደሚያገኛቸዉ ልማዳዊ ልዩ መብቶች ይመለስ ነበር፡፡ የክርስትያን ቤተክርስትያን ከእነዚህ ከአይሁድ ሥርዓቶችና ልማዶች እየተለየችና በአዲሱ ኃይማኖት ብርሃን ሲታዩ እነርሱ በተለምዶ በአይሁድ ልማዶች የሚገኝ ቅድስና ስለሚደበዝዝባቸዉ፣ ለዚህ ለዉጥ ጉልህ ሚና ከተጫወተዉ ጳዉሎስ ላይ ቁጣቸዉ ነደደ፡፡ ... አንዳንዶቹ ለአይሁድ ሥርዓት የሚቀኑ ነበሩ።”——Sketches From the Life of Paul, p. 71.
ለ. ከመሥዋዕቱ ሁሉ ይልቅ፣ እግዚአብሔር የሚፈልገው ምን ነበር? ኢሳይያስ 1:16–18፤ መዝሙረ ዳዊት 51:17-19
ሐ. የመሥዋዕቱ ሥርዓት ማድረግ ያልቻለውን በየሱስ ክርስቶስ ደም የመዳን ዕቅድ ምን ያመጣል? የሐዋርያት ሥራ 4:12፤ ዕብራውያን 7:28፣ 19
የበለጠ ግልጽና የከበረ ብርሃን አሁን በክርስቲያኑ ላይ ይበራል። ከክርስቶስ መምጣት በፊት የኖሩት በእምነት የእርሱን መምጣት በጉጉት ይጠባበቁ ነበር፣ ነገር ግን በእነሱ በእምነት ልንይዘው የሚገባው ለእኛ ማረጋገጫ ነው። በነቢያት እንደተነገረው ክርስቶስ እንደ መጣ እናውቃለንና። የጥንት ሰዎች በመሥዋዕታቸው የተመሰለውን አዳኝ እንደሚመጣ ማመን ወደ ምድር በመጣውና መስዋዕታችንን በሞተልን በቤዛችን ላይ እምነት እንዲኖረን አስፈላጊ ነው።The Signs of the Times, February 20, 1893.
ሐሙስ
የካቲት 16
5. ዛሬ የሥነ ሥርዓት ሕግ ያስፈልገናለን?
ሀ. በመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ የተመዘገቡት የሥርዓት ሕጎች ለምን አሉን? 2ኛ ጢሞቴዎስ 3:16
ለ. የሱስ ዛሬ በሰማይ ምን እያደረገ ነው? ዕብራውያን 8:1-5፤ 3፡1።
ሐ. ይህ አዲስ ሥርዓት በሰማይ በንቃት እንደሚሠራ ካወቅን ምን ማድረግ አለብን? ዕብራውያን 4፡14-16
ባለማወቅ እስካሁን እንደ ጠቃሚ ነገር በማሰብ ከተጣበቁበት ሥርዓቶችና በዓላት ራሳቸዉን እንዲያላቅቁና ወንጌል የመቀበል ሕደት ምንም ዓይነት ጉልበት የታከለበት እንዳይሆንባቸዉ በሚያስፈልጋቸዉ ጊዜ ሁሉ እንድጠቅማቸዉ ይህንን ትዕዛዝ ለደቀ መዛሙርት መተዉ የክርስቶስ ምኞት ነበር፡፡ እነዚያን ሥርዓቶች ማስቀጠል ጀሆቫን መሳደብ ነዉ፡፡”—The SDA Bible Commentary [E. G. White Comments], vol. 5, pp. 1139, 1140.
የመስቀሉ መልእክተኞች በንቃትና በጸሎት ራሳቸውን ያስታጥቁ እንዲሁም በእምነትና በድፍረት ወደፊት ሁልጊዜ በየሱስ ስም እየሰሩ መሄድ አለባቸው። የብሉይ ኪዳን ዘመን መሥዋዕቶች ሁሉ ያተኮሩበትና በሥርየት መስዋዕቱ የእግዚአብሔርን ሕግ ተላላፊዎች ሰላምና ይቅርታ የሚያገኙበት በሰማያዊው መቅደስ የሰው ዘር አማላጅ የሆነዉን ክርስቶስን ከፍ ከፍ ማድረግ አለባቸው።”—The Acts of the Apostles, p. 230
አርብ
የካቲት 17
የግል የግምገማ ጥያቄዎች
1. የሰባተኛው ቀን ሰንበት በብሉይ ኪዳን ጥላዎች ውስጥ እንዳልተካተቱ እንዴት እናውቃለን?
2. የሁለቱ ሕጎች ልዩ ገጽታዎች ምንድን ናቸው—የሥነ ምግባርና የሥነ ሥርዓት?
3. ሞት በመብዛቱ ምክንያት እንስሳ ሲሞት ምን ዓይነት ዝንባሌ አጥተናል?
4. በቤተ መቅደሱ አቅራቢያ የሚኖሩ አይሁዳውያን ሥርዓቱ መጠናቀቁን እንዳይገነዘቡ ያደረጋቸዉ ነገር ምንድን ነው?
5. ዛሬ የቤተ መቅደስን አገልግሎት በማጥናታችን ምን ጥቅም እናገኛለን?